Editorial

રીઢા ગુનેગારોને આખરી ચેતવણી

ફરાર ઘોષિત વિજય માલ્યા અંગે સુપ્રીમ કોર્ટે આકરી ટિપ્પણ કરી છે. અદાલતે ઘણી લાંબી પ્રતીક્ષા કરી છે હવે વિજય માલ્યાને કોર્ટના તિરસ્કાર કેસમાં સજા આપવાની પ્રક્રિયા, જેમાં તેમને જુલાઈ 2017માં દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા છે તે - ખતમ થવી જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટે આ કેસનો આગામી જાન્યુઆરીમાં અંત લાવવાનું નક્કી કર્યું છે, જ્યારે ફરાર વ્યવસાયી માલ્યા માટે સજા નક્કી કરશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે માલ્યાની પ્રત્યાર્પણ કાર્યવાહીને અંતિમ સ્પર્શ અપાઈ ચૂક્યો છે, કારણ કે બ્રિટનમાં અપીલના બધા માર્ગો બંધ છે. જોકે કેટલીક ગુપ્ત કાર્યવાહી ચાલી રહી છે અને બ્રિટને આ કાર્યવાહીનો ખુલાસો નથી કર્યો. ટોચની કોર્ટે કહ્યું છે કે આ કાર્યવાહીના કારણે માલ્યાની હાજરી તેમના આદેશો છતાં નથી થઈ શકી.

કોર્ટે કહ્યું છે કે માલ્યા પર નિર્ભર કરે છે કે તે વ્યક્તિગતરૂપે હાજર થાય અથવા પોતાના વકીલ દ્વારા દલીલો રજૂ કરે, પરંતુ કેસ સામે લાવવો જોઈએ, કારણ કે આ 2017થી મોકૂફ રાખવામાં આવી રહ્યો છે જ્યારે કે તેઓ તિરસ્કાર માટે દોષી જણાયા છે. સુપ્રીમ કોર્ટે 2017માં બૅન્કોમાંથી હજારો કરોડ રૂપિયાની ઉચાપત કરીને ફરાર માલ્યાને દોષિત જાહેર કર્યો હતો. ડિએગો ડીલના 40 મિલિયન ડૉલર તેના સંતાનોનાં વિદેશી ખાતામાં ટ્રાન્સફર કરવા અને મિલકતની ચોક્કસ વિગતો આપવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ તેને કોર્ટમાં તિરસ્કાર માટે દોષિત ઠેરવાયો હતો. દોષી ઠર્યા પછી થનારી પ્રસ્તાવિત સજા માટે કોર્ટે માલ્યાનો પક્ષ સાંભળવા સુનાવણીની તારીખ આપી હતી. આ પછી માલ્યા અનેક તારીખોએ હાજર થયો નથી. આ સ્થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટ તેની ગેરહાજરીમાં અંતિમ સુનાવણી કરી સજા આપશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે બૅન્કોના પૈસા હડપ કરી બ્રિટન જઈ વસેલા ભાગેડુ વિજય માલ્યા કેસમાં આકરું વલણ લઈ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે લાંબા સમય સુધી કોઈ પણ કાયદાથી સંતાકૂકડી ન રમી શકે. સુપ્રીમ કોર્ટે ટૂંકમાં કહી દીધું છે કે હવે માલ્યા સુનાવણીના સમયે હાજર થઈ જાય તો ઠીક અન્યથા કોર્ટ હવે વધુ લાંબી પ્રતીક્ષા કરવાની નથી. કોર્ટની કડકાઈ ખરા અર્થોમાં એ લોકોને ખાતરી આપનારી પણ છે જેઓને લાગે છે કે ગુનેગારો પોતાની વગ અને કાયદાની છટકબારીઓ શોધીને યેન કેન પ્રકારેણ સજાથી બચવાના પ્રયાસ કરતા રહેતા હોય છે.

ચાર વર્ષથી માલ્યાને પ્રત્યાર્પણની કાર્યવાહી દ્વારા ભારત લાવવાના પ્રયાસોમાં નિષ્ફળતા આવી ધારણાને વધુ દૃઢ કરી રહી છે. માલ્યા જ નહીં, પરંતુ મેહુલ ચોકસી અને નીરવ મોદી સહિત એવાં ઘણાં ઉદાહરણો છે. કોર્ટથી આશા રાખવામાં આવતી હોય છે કે ન તો કોઈ ગુનેગાર બચે અને ન તો ગુનેગારોને કાયદાથી બચી જવાની પ્રવૃત્તિને પ્રોત્સાહન મળે. કોર્ટની આ કડકાઈ એ `મોટા'-રીઢા ગુનેગારો માટે આકરો સંદેશ હશે જે પકડમાં આવવાથી બચવા નીત નવી રીત અજમાવતા હોય છે.

એ વાત સાચી છે કે પ્રત્યાર્પણના કેસોમાં અનેક વેળા ડિપ્લોમસી પણ સંકળાયેલી હોય છે. બીજા દેશોના કાયદા આડા આવે છે તે અલગ. પરંતુ માનવું જોઇએ કે આરોપીની ગેરહાજરીમાં પણ સજા સંભળાવવાની તારીખ નક્કી કરી કોર્ટે જે આકરો સંદેશ આપ્યો છે તે ભવિષ્યમાં ઉદાહરણ બનશે. એક રીતે કોર્ટે એ સંદેશ પણ આપ્યો છે કે ગુનેગાર ગમે તેટલો રીઢો હોય, કાયદાના દાવપેચમાં માહિર અને વગદાર કેમ ન હોય તે હંમેશ માટે પોતાને સલામત ન માની શકે.

અર્થતંત્ર કોરોનામુક્ત!

દેશનું અર્થતંત્ર હવે કોરોના મહામારીની અસરથી બહાર આવી રહ્યું છે એટલું જ નહીં, સુધારાની ગતિમાં પણ વેગ આવી રહ્યો છે. લોકોએ ખરીદદારી શરૂ કરી દીધી છે. માર્કેટમાં પૈસો આવી રહ્યો છે. તેના કારણે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બીજા ત્રિમાસિકમાં દેશનો જીડીપી ગ્રોથ રેટ 8.4 ટકા રહ્યો છે. જોકે આ વિકાસ દરને એટલો શાનદાર નહીં માની શકાય, કારણ કે નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિકમાં આ 20.1 ટકા હતો. આમ છતાં આ આંકડાઓનું સતત ચોથા ત્રિમાસિકમાં પૉઝિટિવ ઝોનમાં રહેવું અર્થતંત્ર માટે સારા સંકેત છે. વિકાસ દર બધાં અનુમાનો પ્રમાણે જ રહ્યો છે.

અર્થતંત્રમાં સુધારનું સૌથી મોટું કારણ ખાનગી વપરાશ અને રોકાણમાં સુધારો રહ્યો છે. વૅક્સિનેશનમાં સતત પ્રગતિ, ઓછા વ્યાજ દરોના કારણે સેન્ટિમેન્ટમાં પણ સુધારો જણાયો છે. આઠ મૂળભૂત ઉદ્યોગો -કોલસા, ક્રૂડ અૉઈલ, ગૅસ, રિફાઈનરી ઉત્પાદનો, અબરખ, લોખંડ, સિમેન્ટ અને વીજળીનું ઉત્પાદન અૉક્ટોબરમાં 7.5 ટકા વધ્યું છે. એક વર્ષ પહેલાં અૉક્ટોબરમાં મૂળભૂત ઉદ્યોગોના ઉત્પાદનમાં 0.5 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો. એટલે પાયાનું ક્ષેત્ર શક્તિશાળી બની રહ્યું હતું. આની સાથે જીએસટી કલેક્શન, ડાયરેક્ટ ટૅક્સ અને પેટ્રોલ તેમ જ ડીઝલ પર ટૅક્સ કલેક્શન રેકર્ડ સ્તર પર પહોંચ્યું છે. આ બધા સંકેત દાખવી રહ્યા છે કે અર્થતંત્ર ઝડપથી સુધરી રહ્યું છે.

ભારતીય અર્થતંત્ર જાન્યુઆરી-માર્ચ અને એપ્રિલ-જૂન ત્રિમાસિક ગાળામાં 1.6 અને 20.1 ટકાના સ્તરે વિકસ્યું છે. વિશ્વમાં ભારત સૌથી ઝડપથી વિકસતા અર્થતંત્રના માર્ગે આગળ વધી રહ્યું છે જેને મજબૂત નિકાસ કામગીરીનો ટેકો મળ્યો છે. ચીને જુલાઈ સપ્ટેમ્બર 2021ના ગાળામાં 4.9 ટકાનો ગ્રોથ નોંધાવ્યો છે. રિઝર્વ બૅન્ક અૉફ ઇન્ડિયાએ અૉક્ટોબરના પૉલિસી રેટની જાહેરાત સમયે નાણાવર્ષ 2022માં ભારતનો જીડીપી ગ્રોથ 9.5 ટકા, ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં 6.8 ટકા અને ચોથા ત્રિમાસિક ગાળામાં 6.1 ટકાનો અંદાજ રિઝર્વ બૅન્કે મૂક્યો છે. કૃષિ ક્ષેત્રની સાથે મેન્યુફેક્ચરિંગ અને સર્વિસ સેક્ટરની સુધરતી કામગીરીના ટેકાએ રિકવરી જોવાઈ છે પણ વૈશ્વિક સ્તરે કોરોનાના નવા વેરિએન્ટને પગલે આર્થિક ગ્રોથ સંકોચાય તે સંભાવના રહી છે.

બીજી એક નોંધપાત્ર સિદ્ધિ એ છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં બેરોજગારીનો દર જાન્યુઆરી-માર્ચના પહેલા ત્રિમાસિક દરમિયાન ઘટીને 9.4 ટકા રહ્યો હતો, જે તેના આગલા અૉક્ટોબર ત્રિમાસિકમાં 10.3 ટકા હતો. અર્થતંત્રમાં સુધારા સાથે રોજગારનું પ્રમાણ પણ વધશે. માર્ચ 2021માં આંતરરાષ્ટ્રીય રેટિંગ એજન્સી `મૂડીઝ' એ ભારતને નકારાત્મક શ્રેણીમાં મૂક્યું હતું. તેણે હવે પોતાની રેન્કિંગમાં સુધાર કરતા આને આશાથી બહેતર દેખાવ કરનારું અર્થતંત્ર કહ્યું છે. સરકારે આ ફાયદાને સુદૃઢ બનાવવાનો છે.